Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego

SKĄD TEN POMYSŁ?

Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego obchodzony jest 10 października od 1992 roku. Został zapoczątkowany jako coroczna działalność Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego. Coroczne obchody Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego mają na celu podniesienie świadomości na temat kwestii związanych ze zdrowiem psychicznym na całym świecie oraz zmobilizowanie wysiłków na rzecz jego wspierania Każdy, kimkolwiek i gdziekolwiek jest, ma prawo do najwyższego osiągalnego standardu zdrowia psychicznego. To prawo do ochrony przed zagrożeniami dla zdrowia psychicznego, prawo do dostępnej, akceptowalnej i dobrej jakości opieki zdrowotnej oraz prawo do wolności, niezależności i włączenia do społeczności.  W tym kontekście warto podkreślić, że trudności zdrowia psychicznego nigdy nie powinny być powodem do pozbawiania ludzi ich praw lub wykluczania z podejmowania decyzji dotyczących ich własnego zdrowia. Tymczasem osoby w kryzysie psychicznym nadal doświadczają wielu naruszeń praw człowieka. Wielu z nich jest wykluczanych z życia społecznego i dyskryminowanych. Brakuje dostępu do usług wspierających w środowisku lokalnym, które szanowałyby ich podmiotowość. Wszyscy mamy prawo do niezależnego życia i włączenia do społeczności. [źródło]

TO WAŻNE…

W Polsce rozwijany jest model psychiatrii środowiskowej, tworzone są kolejne Centra Zdrowia Psychicznego dla dorosłych a także dzieci i młodzieży. Jednak wciąż potrzebny jest większy zakres finansowania usług na rzecz zdrowia psychicznego oraz zwiększanie dostępu do specjalistów udzielających wsparcia oraz wykwalifikowanych lekarzy psychiatrów.

Potrzebujemy mówić o promocji i ochronie zdrowia psychicznego, czynić z niego jeden z priorytetów w podejmowanych działaniach – nie tylko w obszarze edukacji. Dbanie o dobre samopoczucie oraz zdrowie psychiczne powinno być stałym elementem naszego życia.

Według Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego (World Federation for Mental Health) w ciągu najbliższych lat zaburzenia psychiczne będą jednym z głównych problemów zdrowotnych dotykających ludzkość. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym coraz więcej osób zapada na choroby psychiczne. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że obecnie liczba osób dotkniętych zaburzeniami zdrowia psychicznego sięga niemal 800 mln. Na świecie prawie 50 mln osób choruje na schizofrenię, na depresję cierpi, wedle szacunków WHO, aż 350 milionów osób. Obecnie depresja stanowi czwartą spośród najczęściej występujących chorób, a prognozuje się, że pod koniec bieżącej dekady zajmie pierwsze miejsce. Niepokojącym trendem jest rosnący problem kłopotów ze zdrowiem psychicznym w gronie osób młodych. Depresja może prowadzić do samobójstwa. Każdego roku z powodu targnięcia się na życie umiera ponad 700 tys. osób. Samobójstwo jest czwartą najczęstszą przyczyną śmierci ludzi w wieku 15-29-lat. 

Codzienny stres, dynamiczne tempo życia, brak czasu dla siebie i innych, brak czasu na odpoczynek i wyciszenie od nadmiernych bodźców sprzyjają pojawieniu się zaburzeń w strefie emocjonalnej i psychicznej. Czas pandemii odbił się i nadal odbija na naszym zdrowiu psychicznym.

Jednocześnie dostępność do usług oraz środki finansowe przeznaczane na rzecz leczenia zdrowia psychicznego ludzi są wciąż niewystarczające a wręcz niepokojąco niższe od tego, co jest potrzebne, zwłaszcza w krajach o niskim i średnim dochodzie. [źródło]

POZYTYWNE ZDROWIE PSYCHICZNE

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, 2001) definiuje pozytywne zdrowie psychiczne jako „dobrostan, w którym jednostki uzmysławiają sobie swoje własne możliwości, są w stanie radzić sobie ze stresami codziennego życia, produktywnie pracować, a także działać dla swojej społeczności”. Inna definicja (MHSchools) mówi o „…odczuwaniu, myśleniu i wchodzeniu w interakcję z innymi w sposób, który pomaga jednostce cieszyć się życiem i radzić sobie efektywnie z wyzwaniami”. Pozytywne zdrowie psychiczne może być również rozumiane jako zdolność/możliwość jednostki do postrzegania, rozumienia i interpretowania jej otoczenia, do adaptacji/ zmiany, gdy ta jest potrzebna, a także do komunikacji z innymi. Taki dobrostan umożliwia nam radzenie sobie z sukcesem z codziennymi sytuacjami, przyczynia się do efektywnego funkcjonowania jednostek, rodzin, społeczności i całego społeczeństwa. Jednostka z pozytywnym zdrowiem psychicznym jest bardziej zdolna, aby „myśleć i działać na podstawie własnych decyzji, co przyczynia się do jej emocjonalnego i fizycznego rozwoju” (Deci i Ryan, 2007)

NIE TAKI DIABEŁ STRASZNY…

Zazwyczaj jest tak, że nie dopuszczamy do siebie świadomości o posiadaniu problemów psychicznych. Choroby psychiczne są dla nas abstrakcją. Zazwyczaj słyszymy o nich tylko z opowieści innych, widzimy je w filmach, czytamy o nich książki. Ale… choroby psychiczne to nie fikcja, ani plotka. To choroba. A choroba może dotknąć każdego człowieka. W naszym społeczeństwie utarło się powiedzenie „chory psychicznie”, którego często używamy wobec osób według nas niespełniających na ogół przyjętych norm, czy „innych” niż reszta społeczeństwa. Nasze podejście może wynikać z bardzo małej świadomości na temat chorób psychicznych. W momencie kiedy nas lub bliską nam osobę dotyka choroba psychiczna, możemy czuć wstyd, bo mierzymy wszystkich miarą naszego podejścia i naszej świadomości. A wystarczy trochę więcej poczytać i zdać sobie sprawę z tego, że psychiatra to lekarz jak każdy inny – dentysta, kardiolog, czy okulista. [źródło]  Problem emocjonalny lub psychiczny, z którym się zmagamy od jakiegoś czasu, na pewno sam się nie rozwiąże, możemy nawet nie pomyśleć, by umówić się na wizytę do psychiatry. Zanim dowiesz się, dlaczego warto pokonać strach przed psychiatrą, sprawdź, które problemy powinny cię skłonić do wizyty. Są to objawy, które utrzymują się od dłuższego czasu i z którymi jak dotąd nie umiesz sobie poradzić, a dokładnie:

• obniżony nastrój,
• brak energii życiowej,
• ciągłe zmęczenie,
• poczucie bezradności i beznadziejności,
• stany lęku, niepokoju, również te, co do których nie potrafisz określić wyraźnej przyczyny,
• problemy ze snem, w tym bezsenność,
• nawracające przeżywanie poczucia winy,
• pesymistyczne wizje dotyczące przyszłości,
• myśli samobójcze i skłaniające do samookaleczenia,
• nagłe i niespodziewane zmiany nastroju, w tym te skrajne od euforii do stanów depresyjnych,
• niespotykana u ciebie dotąd nadaktywność,
• tendencje do wycofywania się z życia rodzinnego, społecznego, zawodowego, towarzyskiego,
• zaburzenia seksualne,
• poczucie emocjonalnej i życiowej pustki,
• natrętne myśli, czynności i fobie.

Codzienne przebywanie sam na sam z myślami i emocjami, których się nie rozumie, jest bardzo wyczerpujące. Dlatego konieczne jest spotkanie z kimś, kto spojrzy na wszystko z dystansu i pomoże nam nie tylko lepiej siebie zrozumieć, ale też dotrzeć do źródła stanu, w którym się znajdujemy. Na tym właśnie polega praca psychiatry, który da odczuć, że od teraz nie jesteśmy już zdani tylko na siebie. Wzmocni tym samym poczucie bezpieczeństwa i zaszczepi nadzieję, że od teraz będzie coraz lepiej. [źródło]

POMOC W KRYZYSIE PSYCHICZNYM

Jeśli potrzebujesz wsparcia, nie czekaj! Udaj się do specjalisty lub zadzwoń na jeden z poniższych telefonów.

PAMIĘTAJ! NIE JESTEŚ SAM!

Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji

tel. 22 594 91 00 (czynny w każdą środę – czwartek od 17.00 do 19.00)
koszt połączenia jak na numer stacjonarny wg taryfy Twojego operatora telefonicznego

Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym

tel. 116 123  (poniedziałek-piątek od 14:00-22:00, połączenie bezpłatne)

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży

tel. 116 111 (czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę)

ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania

tel. 22 484 88 01 Czynny od poniedziałku do piątku od 15:00 do 20:00

ITAKA – Telefon Zaufania Młodych

tel. 22 484 88 04 Dyżury psychologów od poniedziałku do soboty, od 12:00 do 20:00

Bezpłatna linia wsparcia dla osób po stracie bliskich

tel. 0 800 108 108  (poniedziałek-piątek od 14.00 do 20.00)

Telefoniczna Pierwsza Pomoc Psychologiczna

tel. 22 425 98 48 (poniedziałek – piątek od 17:00 do 20:00 / sobota od 15:00 do 17:00)

Telefon interwencyjny w sprawie zaginionych dzieci – Linia Nadziei

tel. 600 100 260 (czynne całodobowo)

Ogólnopolski Telefon Dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”

tel. 800 120 002 telefon pracuje całodobowo, bezpłatny

 "Kujawsko – Pomorska Niebieska linia"

tel. 0-800-154-030