ORIGAMI – techniką, która rozwija i otwiera na kulturę Dalekiego Wschodu, czyli II Spotkanie z kulturą... Kultura japońska.

 Krótka historia origami

Sztuka składania papieru cieszy się niesamowitą popularnością wśród ludzi na całym świecie. Origami, o którym mowa, wywodzi się z Dalekiego Wschodu i opiera się na tworzeniu modeli bez użycia nożyczek i kleju. Na słowo origami składają się dwa japońskie znaki – ori czyli składać lub zginać oraz kami tzn. papier. Nazwa tej sztuki na przestrzeni wieków była jednak określna w inny sposób. W źródłach historycznych pochodzących z okresu Edo (1603-1868) odnaleźć można takie jej warianty jak origata, czy też orisue. Od nich pochodzi natomiast orimono, które należy rozumieć jako składany przedmiot. To właśnie na bazie tej formy, na przełomie XIX i XX wieku, weszło do powszechnego użycia znane dzisiaj origami. 

Do obecnych czasów nie przetrwały żadne informacje, które jasno i klarownie przedstawiałyby początek origami. Źródła podają za to, iż około VI wieku do Japonii przywędrowali buddyjscy mnisi z Chin, którzy byli w posiadaniu papieru. Jest więc teoria, że to właśnie wtedy zaczęły powstawać na japońskiej ziemi pierwsze papierowe modele. Do potwierdzonych wiadomości zalicza się zaś to, iż już w okresie Heian (794-1185) bardzo często praktykowanym zwyczajem było ozdobne pakowanie prezentów i zawijanie listów. Mimo to, zważywszy na bardzo dużą wartość papieru w tamtych czasach, było on przeznaczony głównie do użytku ceremonialnego.

Początkowo sztuka ta była związana z kultem i grzebaniem zmarłych. Chińczycy mieli w zwyczaju obdarowywać zmarłych przedmiotami przypominającymi im życie ziemskie. Przedmioty takie - najczęściej ceramiczne - wkładano do grobowca zmarłej osoby. To z kolei prowokowało ludy barbarzyńskie i uboższe do aktów bezczeszczenia miejsc spoczynku przodków. Ceramikę wkrótce zastąpiono papierowymi składankami.

Rangę światowego fenomenu origami zyskało zaś na początku II poł. XX wieku. Wtedy to światło dzienne ujrzała książka pt. „Nowa sztuka origami” (jap. „Atarashii origami geijutsu”). Stworzył ją Akira Yoshizawa – twórca kilkudziesięciu tysięcy projektów papierowych modeli. Napisania przez niego pozycja stała się podstawą dla systemu Yoshizawa-Randlett, który opiera się na tworzeniu diagramów obrazujących zagięcia papieru.

W Europie origami pojawiło się najpierw w Hiszpanii. Później bardzo szybko rozprzestrzeniło się również na inne kraje. Do jednego z wczesnych eksperymentatorów europejskiego origami zalicza się samego Leonardo da Vinci.

Reguły tworzenia dzieł origami ma swoje ściśle określone reguły. Tradycyjne origami całkowicie wyklucza wykonywanie modeli z użyciem kleju oraz nożyczek. Gotowych projektów nie powinno się też w żaden sposób ozdabiać. Przeważnie robi się je z kwadratowych arkuszy papieru, lecz dopuszczalne są także te w innych kształtach – wielokątów oraz kół.

Spotkać można także inne odmiany tej sztuki. Wśród nich dużą popularnością cieszy się origami modułowe. Ten typ przeznaczony jest dla tych, którzy cenią złożoność form oraz lubią konstrukcje o dużych rozmiarach. Modele wykonywane tą techniką to zazwyczaj bryły geometryczne. Składa się na nie wiele podobnych (często nawet takich samych) modułów bazujących na idealnej symetrii. Innym rodzajem są natomiast origami kinetyczne. Cechują się tym, iż modele wykonane w tej technice mają ruchome elementy. Dzięki temu, po ich złożeniu, można wprawić je w ruch.

ZAPROSZENIE DLA NAUCZYCIELI

Ta stara i atrakcyjna metoda wykonywania ciekawych kompozycji pozwala na otwarcie się na egzotykę kultury japońskiej. W ramach cyklicznych "Spotkań z kulturą..." chcielibyśmy zaprosić  wszystkich chętnych nauczycieli bydgoskich szkół podstawowych do wzięcia udziału w warsztatach origami, które odbędą się 27.11.2023r w godz. 17:00- 18:30 pod bacznym okiem animatorów i instruktorów Bydgoskiego Klubu Origami ORIZURU. To nie jedyna tura spotkań z kulturą kraju kwitnącej wiśni. Planowane są kolejne spotkania dla nauczycieli i uczniów. 

SZCZEGÓŁY

źródła:

https://oyakata.com.pl/ksiega-mistrza-oyakata/origami-sztuka-skladania-papieru-o-tysiacletniej-tradycji/

https://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/hkj/scb/HKJ/Terminy/origami.html