Warsztat o module tematycznym: „Wybrane postacie leku recepturowego” (3)

25 listopada 2025 roku odbyło się ostatnie spotkanie w ramach piętnastogodzinnego cyklu warsztatów realizowanych w ramach grantu „Zdolny uczeń na uczelni”, Miejskiego Programu Wspierania Ucznia Zdolnego „Zdolni znad Brdy”. Zajęcia były przeznaczone dla najzdolniejszych uczniów z bydgoskich szkół ponadpodstawowych: LO nr IV, V, XI, ZSGH, ZS Elektronicznych i odbywały się na terenie Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu, w Katedrze Chemii Leków przy ul. Jurasza 2.

Tematem ostatniego spotkania była technologia sporządzania czopków – jednej z charakterystycznych postaci leków recepturowych wykonywanych w warunkach aptecznych. Warsztat miał charakter praktyczny i umożliwił młodzieży zapoznanie się z pełnym procesem przygotowania tego typu preparatu, począwszy od analizy recepty, aż do oceny jakości otrzymanego leku.

Zajęcia rozpoczęły się od interpretacji recepty, omówienia zasad obliczania ilości substancji czynnej oraz podłoża czopkowego z uwzględnieniem współczynnika wyparcia. Uczniowie analizowali właściwości substancji leczniczych oraz różnice w podłożach stosowanych do sporządzania czopków, zwracając uwagę na ich wpływ na uwalnianie leku i jego działanie terapeutyczne. Podkreślono, jak istotne jest uwzględnianie zmian objętości podłoża pod wpływem dodania substancji czynnej oraz poprawne wyliczenia technologiczne.

W części praktycznej uczestnicy przygotowali stanowisko pracy oraz niezbędny sprzęt laboratoryjny, a następnie przystąpili do wykonania preparatu. W pierwszym etapie roztopili podłoże, po czym dodali odmierzoną ilość substancji czynnej, mieszając całość do uzyskania jednorodnej masy. Gotowy, roztopiony preparat został przelewany do specjalnych foremek czopkowych. Uczniowie zwracali szczególną uwagę na równomierne wypełnianie form oraz higienę pracy, co ma kluczowe znaczenie w praktyce aptecznej.

Po zastygnięciu czopków uczestnicy dokonali oceny jakości otrzymanego preparatu, zwracając uwagę na wygląd, homogenność oraz poprawność technologiczną. Ostatnim elementem zajęć było opracowanie karty technologicznej zawierającej skład, opis wykonania, a także krótkie uwagi dotyczące przebiegu procesu oraz cech gotowych czopków.

Spotkanie pozwoliło uczniom zdobyć wiedzę oraz cenne umiejętności praktyczne związane z technologią leku recepturowego. Uczestnicy mieli możliwość samodzielnej pracy z materiałem farmaceutycznym i sprzętem laboratoryjnym, co pozwoliło im zrozumieć, jak duża odpowiedzialność wiąże się z przygotowywaniem leków przeznaczonych dla pacjentów.

Prowadząca: dr Joanna Chałupka

Koordynacja od strony Collegium Medicum UMK w Toruniu: Joanna Grześkiewicz z Katedry Chemii Leków

Koordynacja: Małgorzata Maćkowiak