Warsztat o module tematycznym: „Wybrane postacie leku recepturowego” (2)

18 listopada 2025 roku odbyło się kolejne spotkanie w ramach piętnastogodzinnego cyklu warsztatów realizowanych w ramach grantu „Zdolny uczeń na uczelni”, Miejskiego Programu Wspierania Ucznia Zdolnego „Zdolni znad Brdy”. Zajęcia, przeznaczone dla najzdolniejszych uczniów bydgoskich szkół ponadpodstawowych, odbywają się na terenie Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu, w Katedrze Chemii Leków przy ul. Jurasza 2.

Tematem spotkania były wybrane półstałe postacie leku recepturowego, ze szczególnym naciskiem na formulacje maści wykonywanych w warunkach aptecznych. Warsztat miał charakter praktyczny i pozwolił młodzieży poznać proces sporządzania takich preparatów od podstaw, zgodnie z zasadami obowiązującymi w aptekach.

Zajęcia rozpoczęły się omówieniem budowy receptury oraz znaczenia poszczególnych składników w formulacji leku półstałego. Uczniowie dowiedzieli się, jak prawidłowo dobiera się substancję czynną, podłoże oraz dodatki pomocnicze w zależności od rodzaju zmian skórnych oraz oczekiwanego efektu terapeutycznego. Wskazano różnice między właściwościami podłoży hydrofobowych, hydrofilowych i emulsyjnych, a także omówiono ich wpływ na uwalnianie substancji leczniczej.

W części praktycznej uczestnicy przygotowywali własne formulacje maści i kremów, wykorzystując specjalistyczne unguatory apteczne. Zwracano szczególną uwagę na kolejność łączenia składników, zachowanie jednorodności masy oraz prawidłowy sposób mieszania, umożliwiający uzyskanie stabilnego preparatu. Gotowe produkty zostały ocenione pod względem konsystencji, homogenności oraz stabilności, z odniesieniem do wymagań jakościowych obowiązujących w farmacji.

Zajęcia zakończyły się omówieniem zasad przechowywania leków półstałych oraz czynników wpływających na ich trwałość i skuteczność działania. Podkreślono, jak istotną rolę w bezpieczeństwie terapii odgrywa prawidłowe przygotowanie oraz właściwa ocena jakości leku recepturowego.

Spotkanie pozwoliło uczniom zdobyć wiedzę, nabyć praktyczne umiejętności stosowane w pracy farmaceuty, a także zrozumieć, jak duża odpowiedzialność wiąże się z przygotowywaniem preparatów dla pacjentów.

Prowadząca: dr Joanna Chałupka
Koordynacja od strony Collegium Medicum UMK w Toruniu: Joanna Grześkiewicz z Katedry Chemii Leków
Koordynacja: Małgorzata Maćkowiak